Τι σημαίνει η σιωπή μέσα στο ζευγάρι;

Μία βασική αρχή για τις ερωτικές σχέσεις είναι ότι δεν μπορεί να μην υφίσταται επικοινωνία ανάμεσα σε δύο συντρόφους. Αυτό συνεπάγεται ότι ακόμη και η άρνηση της επικοινωνίας ουσιαστικά αποτελεί ένα μήνυμα που στέλνουμε στο σύντροφό μας. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η άρνηση της επικοινωνίας ή αλλιώς η διατήρηση σιωπής μέσα στο ζευγάρι αποτελεί συχνά ένα θέμα που δημιουργεί αρκετές παρεξηγήσεις και δυσάρεστα συναισθήματα.

Ουσιαστικά, τα δυσάρεστα συναισθήματα που επιφέρει η σιωπή μέσα στο ζευγάρι προκαλούνται από την τάση των ερωτικών συντρόφων να παρερμηνεύουν τη σιωπή του άλλου ή να μην ξέρουν πώς να αντιδράσουν στη συναισθηματική απόσταση που προκαλείται.

Πότε όμως η σιωπή είναι πραγματικά βλαβερή για μία σχέση;

Υπάρχουν περιπτώσεις που η σιωπή είναι βοηθητική ή ακόμη και ένδειξη σεβασμού απέναντι στον ερωτικό σύντροφο;

O γνωστός παιδοψυχίατρος Δημήτρης Καραγιάννης αναφέρει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν συγκεκριμένα στερεότυπα για τη σιωπή, τα οποία θεωρούν ότι ισχύουν για όλους. Ωστόσο, ο ίδιος παρατήρησε ότι υπάρχουν διαφορετικά είδη σιωπής μέσα στη σχέση, τα οποία στην πραγματικότητα παραπέμπουν σε εντελώς διαφορετικές συναισθηματικές καταστάσεις. Τα συνηθέστερα είδη σιωπής που περιέγραψε ο συγκεκριμένος παιδοψυχίατρος είναι τα εξής:

H σιωπή που έχει εχθρική διάθεση και "απειλεί" με τη διακοπή της σχέσης. Στη συγκεκριμένη μορφή σιωπής υποβόσκουν πολύ έντονα συναισθήματα οργής και θυμού για τον ερωτικό σύντροφο. Σε αυτές τις περιπτώσεις η παραμικρή αντίδραση δύναται να πυροδοτήσει ανεξέλεγκτες αντιδράσεις ή ακόμη και βία. Η εχθρική σιωπή συνήθως εκφράζεται ύστερα από πολύ προσβλητικές ή υποτιμητικές εκφράσεις ή συμπεριφορές.

Η παθητικοεπιθετική σιωπή. Η σιωπή αυτή συνήθως αποτελεί μέρος ενός σχεδίου επικράτησης του ενός από τους δύο συντρόφους. Συχνά συνοδεύεται από έντονους αναστεναγμούς και ανιχνευτικά βλέμματα και έντονα συναισθήματα πικρίας. Είναι η σιωπή που εμπεριέχει έντονο παράπονο και κατηγορία. Οι ερωτικοί σύντροφοι που εκδηλώνουν τη συγκεκριμένη μορφή σιωπής συνήθως περιμένουν από τον άλλο να ζητήσει συγνώμη ή να κάνει το πρώτο βήμα.

Η σιωπή που ζητά χρόνο για να εκφραστεί. Σε αυτή την περίπτωση οι ερωτικοί σύντροφοι θέλουν χρόνο για να κατανοήσουν τι συμβαίνει μέσα στη σχέση. Ψάχνουν να βρουν τις ακριβείς λέξεις για να εκφράσουν αυτό που πραγματικά αισθάνονται. Η στάση αυτή συχνά καταδεικνύει αίσθημα σεβασμού τόσο απέναντι στον εαυτό όσο και απέναντι στο σύντροφο.

Η τρυφερή σιωπή των ηλικιωμένων. Συχνά οι ηλικιωμένοι που έχουν συμβιώσει αρμονικά για πάρα πολλά χρόνια νιώθουν σαν να τα έχουν πει όλα. Οι άνθρωποι αυτοί συνυπάρχουν δίχως να φοβούνται την παρεξήγηση και η σιωπή τους αποπνέει συναισθήματα ηρεμίας και νοσταλγίας.

Η σιωπή των ερωτευμένων. Η σιωπή αυτή εκδηλώνεται από τους ερωτευμένους συντρόφους που δεν έχουν ανάγκη να πουν τίποτα, παρά μόνο να απολαύσουν τον έρωτά τους. Όταν συμβαίνει αυτό τα έντονα βλέμματα των ερωτικών συντρόφων καθιστούν τα λόγια περιττά.

Εύλογα συμπεραίνεται ότι η κατανόηση του μηνύματος που μεταδίδει η σιωπή μέσα στο ζευγάρι είναι καθοριστικής σημασίας για την ποιότητα της συναισθηματικής αλληλεπίδρασης των δύο συντρόφων. Η Ατομική Συμβουλευτική & Ψυχοθεραπεία και η Ψυχοθεραπεία Ζεύγους είναι τρόποι μέσα από τους οποίους οι ενήλικες "μαθαίνουν" να κατανοούν καλύτερα και να ερμηνεύουν πιο αποτελεσματικά τα βαθύτερα συναισθήματα που αποπνέει η διάθεση μη επικοινωνίας (ή αλλιώς σιωπής) μέσα στη σχέση.

Βιβλιογραφική Αναφορά

Καραγιάννης Δ. (2014). Έρωτας ή τίποτα. Εκδόσεις ΑΡΜΟΣ.